Việc quan trọng hàng đầu khi đặt chân đến Mỹ đó chính là đăng ký để có thẻ an sinh xã hội (SSN), tuy nhiên hầu hết người nhiều người ngay cả dân bản địa cũng chưa hiểu được hết là có bao nhiêu loại thẻ SSN, điều này tùy thuộc vào tình trạng nhập cư của người sở hữu. Việc nhận biết loại thẻ mình có là rất quan trọng trong quá trình hòa nhập và phát triển ở mỹ.
3 Loại Thẻ SSN Phổ Biến
- Loại 1: Không có dòng ghi chú (Unrestricted)
- Đây là loại thẻ phổ biến nhất, cấp cho công dân Mỹ và Thường trú nhân (người có Thẻ Xanh).
- Ý nghĩa: Người sở hữu được phép làm việc tại bất kỳ đâu ở Mỹ mà không có bất kỳ hạn chế nào.
- Loại 2: Có dòng ghi chú “VALID FOR WORK ONLY WITH DHS AUTHORIZATION”
- Ý nghĩa: “Chỉ có giá trị làm việc khi có giấy phép của Bộ An ninh Nội địa (DHS)”.
- Đối tượng: Cấp cho những người có thị thực không định cư được phép làm việc tạm thời tại Mỹ (ví dụ: sinh viên F-1 đang trong chương trình OPT/CPT, người có visa H-1B, L-1).
- Lưu ý: Khi đi xin việc, ngoài thẻ SSN này, bạn phải xuất trình thêm giấy tờ chứng minh quyền được làm việc (ví dụ: Thẻ EAD – Employment Authorization Document).
- Loại 3: Có dòng ghi chú “NOT VALID FOR EMPLOYMENT”
- Ý nghĩa: “Không có giá trị cho mục đích việc làm”.
- Đối tượng: Cấp cho những người nước ngoài cư trú hợp pháp tại Mỹ nhưng không được phép làm việc, nhưng họ cần có SSN để nhận một số phúc lợi hoặc dịch vụ cụ thể của chính phủ (ví dụ: một số sinh viên, vợ/chồng phụ thuộc của người có visa làm việc).
“Giải Mã” Tấm Thẻ An Sinh Xã Hội: Không Phải Thẻ SSN Nào Cũng Giống Nhau
1. Tại Sao Lại Có Sự Khác Biệt? Mối Liên Hệ Giữa SSA và Luật Di Trú
Sự khác biệt giữa các loại thẻ SSN không phải là ngẫu nhiên. Nó là kết quả của sự phối hợp giữa Cơ quan An sinh Xã hội (SSA) và Bộ An ninh Nội địa (DHS) nhằm thực thi luật di trú Hoa Kỳ.
- Mục đích chính: Giúp các nhà tuyển dụng (employers) dễ dàng xác định xem một người có được phép làm việc hợp pháp tại Mỹ hay không. Dòng ghi chú trên thẻ SSN đóng vai trò như một “tín hiệu” cảnh báo, buộc nhà tuyển dụng phải yêu cầu thêm giấy tờ chứng minh quyền làm việc từ DHS đối với những người không phải là công dân hoặc thường trú nhân.
Về cơ bản, tấm thẻ SSN của bạn phản ánh trực tiếp tình trạng nhập cư và quyền lao động của bạn tại thời điểm nó được cấp.
Tác Động Thực Tế Khi Xin Việc – Mối Liên Hệ Sống Còn Với Form I-9
Đây là khía cạnh quan trọng nhất. Khi bạn bắt đầu một công việc mới tại Mỹ, bạn bắt buộc phải điền Form I-9, Employment Eligibility Verification (Mẫu đơn Xác minh Đủ điều kiện làm việc). Trên mẫu đơn này, bạn phải cung cấp các giấy tờ để chứng minh danh tính (List B) và quyền được làm việc (List C), hoặc một giấy tờ duy nhất chứng minh cả hai (List A).
Loại thẻ SSN bạn có sẽ quyết định nó có thể được dùng làm giấy tờ trong Danh sách C (List C) hay không.
- Loại 1: Thẻ SSN không ghi chú (Unrestricted) *
- Khi điền Form I-9: Tấm thẻ này là một giấy tờ hợp lệ trong Danh sách C. Bạn có thể trình thẻ này cùng với một giấy tờ trong Danh sách B (ví dụ: bằng lái xe) để chứng minh bạn đủ điều kiện làm việc.
- Loại 2: Thẻ SSN có ghi chú “VALID FOR WORK ONLY WITH DHS AUTHORIZATION” *
- Khi điền Form I-9: Tấm thẻ này KHÔNG PHẢI là một giấy tờ hợp lệ trong Danh sách C. Dòng ghi chú này có nghĩa là bản thân tấm thẻ không chứng minh quyền được làm việc.
- Bạn phải làm gì? Bạn bắt buộc phải xuất trình một giấy tờ do DHS cấp, ví dụ như:
- Thẻ Giấy phép Làm việc (EAD – Employment Authorization Document).
- Các giấy tờ liên quan đến visa làm việc của bạn (ví dụ: Form I-94 và DS-2019 cho visa J-1).
- Tình huống thực tế: Một sinh viên F-1 đang trong chương trình thực tập OPT có thẻ SSN loại này. Khi đi làm, bạn ấy không thể chỉ đưa bằng lái xe và thẻ SSN. Bạn ấy phải trình thẻ EAD của mình. Thẻ EAD là giấy tờ thuộc Danh sách A, chứng minh cả danh tính và quyền làm việc.
- Loại 3: Thẻ SSN có ghi chú “NOT VALID FOR EMPLOYMENT” *
- Khi điền Form I-9: Tấm thẻ này hoàn toàn không thể được sử dụng cho mục đích việc làm. Việc bạn trình thẻ này để xin việc là bất hợp pháp.
- Tình huống thực tế: Một người vợ/chồng theo visa phụ thuộc H-4 (không có giấy phép làm việc) nhận được thẻ SSN loại này để có thể mở tài khoản ngân hàng chung hoặc được khai là người phụ thuộc trên hồ sơ thuế. Người này tuyệt đối không được dùng số SSN này để đi làm.
Khi Tình Trạng Di Trú Thay Đổi: Cập Nhật Thẻ SSN Là Bắt Buộc
Cuộc sống không đứng yên, và tình trạng nhập cư của bạn cũng có thể thay đổi.
- Ví dụ: Một sinh viên F-1 (có thẻ SSN loại 2) sau khi tốt nghiệp, đi làm và được công ty bảo lãnh thành công Thẻ Xanh.
- Việc cần làm: Sau khi nhận được Thẻ Xanh, bạn cần đến văn phòng SSA gần nhất, mang theo Thẻ Xanh và các giấy tờ tùy thân khác để nộp đơn xin cấp lại thẻ SSN mới.
- Số An sinh Xã hội của bạn sẽ không thay đổi.
- SSA sẽ cấp cho bạn một tấm thẻ mới (Loại 1) không còn dòng ghi chú hạn chế nữa.
Việc cập nhật này rất quan trọng để đảm bảo hồ sơ của bạn được đồng bộ và giúp quá trình xin việc sau này trở nên thuận lợi hơn.
Kết luận: Dòng chữ nhỏ trên tấm thẻ An sinh Xã hội của bạn mang một ý nghĩa pháp lý to lớn. Nó không chỉ là một mảnh giấy, mà là một công cụ phản ánh quyền lợi và trách nhiệm của bạn trong hệ thống lao động Hoa Kỳ. Hiểu rõ tấm thẻ của mình sẽ giúp bạn tự tin hơn khi đi làm, tuân thủ đúng pháp luật và chủ động cập nhật khi tình trạng của mình thay đổi.
